သံယံဇာတလုုေနတာ ဒုုကၡသည္ေတြ အိမ္မျပန္ရဲေအာင္ လုုပ္ေနတာလား

တသြင္သြင္စီးဆင္းေနတဲ႔ သံလြင္ျမစ္ရဲ႕ အေရွ႕တစ္ဖက္ကမ္းမွာ တစ္ခ်ိန္တုန္းက စိမ္းစို ထူထပ္တဲ့ သဘာဝေပါက္ပင္ေတြ၊ သဘာ၀ေတာေကာင္ေတြ၊ ေက်းငွက္သြန္သံေတြနဲ႔ သာယာလွပခဲ့ဖူးပါတယ္။
အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးေတြခိုုင္မာလိုု႔စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္တဲ့တေန႔မွာ တိုုင္းတပါးေရာက္ေနၾကတဲ့ ကရင္နီစစ္ေျပးဒုုကၡသည္ေတြ သူတိုု႔တခ်ိန္က အသက္ရွင္သန္ေရးအတြက္ အားကိုုးအားထားျပဳခဲ့တဲ့ သဘာ၀ေတာေတာင္ေတြကိုု ျပန္လွည္မွီခိုုအားထားဖိုု႔ ေမ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့အေျခအေနက သူတိုု႔ေမ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတိုုင္း မျဖစ္ႏိုုင္ပါဘူး။ အစိုုးရနဲ႔ကရင္နီအမ်ိဳးသားတိုုးတက္ေရးပါတီ -KNPP အၾကား ၂၀၁၂ခုုႏွစ္က အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ေရးထိုုးထားခဲ့ၿပီး အခုု သံုုးႏွစ္အတြင္းမွာ ကရင္နီျပည္သံလြင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္းက သစ္ေတာေတြေျပာင္စလင္းျဖစ္ ကုန္ပါၿပီ။
ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းမွာလံုုလံုုၿခံၿခံဳနဲ႔ ျပန္လွည္အေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ အစိုးရနဲ႔ KNPP အၾကား အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ဘယ္ေလာက္ထိ အာမခံခ်က္ရွိမလဲဆိုတာကိုု ဘယ္သူမွ အတတ္မေျပာႏိုုင္ေသးခ်ိန္အေတာ အတြင္းမွာ ျပန္ဖိုု႔စိုုးရိမ္ပူပန္မႈ ထပ္ျဖစ္ေစတဲ့အခ်က္တခုုက ျပည္တြင္း သံယံဇာတေတြကို အလုအယွက္ထုတ္ယူေရာင္းစားေနတဲ့ကိစၥကပါပဲ။
အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုုးထားတဲ့ ကာလအတြင္း ကရင္နီျပည္ရဲ႕ သံလြင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္း မိမိတို႔ရဲ႕ ဌာေနေဟာင္းျဖစ္တဲ့ ေတာေတာင္ေျမယာေတြကိုု ျပန္လွည္ေလ့လာၾကည့္ရႈ႕ၿပီးေနာက္ ဒုုကၡသည္ေတြက ယခုုလိုုထုုတ္ေဖၚေျပာဆိုုလာတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒုုကၡသည္ ၁၅၀၀၀ ၀န္းက်င္ေနထိုုင္တဲ့ ကရင္နီအမွတ္-၁ဒုုကၡသည္စခန္းမွ မိမိဌာေနေဟာင္းျဖစ္တဲ့ သံလြင္ေရွ႕ဘက္ျခမ္း ဆိုုတရွားေဒသမွာ ျပန္ေနထိုုင္ရေတာ့မည့္အခြင့္အလမ္းေတြ ေပးလာေတာ့မလားဆိုုတာကိုု စိတ္လႈပ္ရွားစြာ ေမ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ခူးအီရယ္ကယခုုလိုုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္႔အေနနဲ႔ဆိုရင္ သစ္အသစ္ေတြကို တစ္ေခ်ာင္းမွေပးမ လုပ္ေစခ်င္ေတာ႔ဘူး။ ဒါေပမယ္႔ အေဟာင္းပဲယူမယ္ ဆိုၿပီးေတာ႔ အသစ္ပါယူတာလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အသစ္ယူၿပီးသြားတဲ႔ဟာေတြဆို ထားလုိက္ပါေတာ႔ ယူၿပီးၿပီပဲ။ အသက္ရွင္ ရပ္ေနေသးတဲ႔ အပင္ေတြကို ခုတ္ခြင္႔မရွိေတာ႔ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာထားပါတယ္။ ထပ္ခုတ္မယ္ဆိုရင္ ကုန္ရံုပဲ ရွိမွာေပါ႔။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ျပန္ေတြ႔ေတာ႔မွာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ကိုယ္႔ရပ္ကိုယ္႔ရပ္ျပန္ေနဖုိ႔ဆိုတာက ဒီသစ္ဝါးေတြကို အားကိုးၿပီေတာ႔ ျပန္ေနခ်င္တာေပါ႔။ သစ္ဝါးေတြမရွိရင္ က်ေနာ္တုိ႔လည္း စိတ္ပ်က္မွာပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ေပ်ာ္နိုင္မွာမဟုတ္ေတာ႔ဘူး” လုိ႔ေျပာပါတာ္။
၁၉၉၅ခုုႏွစ္ KNPPအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးျပဳလုုပ္ခ်ိန္ သံုုးလအေတာအတြင္း သံလြင္အေရွ႕ျခမ္း ရြာေပါင္း ရာခ်ီရွိခဲ့တဲ့ ဆိုုတရွားေဒမွာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြရွိခဲ့တဲ့အေတြ႔အႀကံဳေတြ ရွိထားတာေၾကာင့္ ယခုုတေခါက္ သစ္ေတြထပ္မခုုတ္ဖိုု႔ ေဒသခံေတြက KNPP ကိုုတင္ျပေထာင္းဆိုုထားသလိုု မိမိတိုု႔ကိုုယ္တိုုင္လည္း ကန္႔ကြက္ဆိုုင္းပုုဒ္ေတြျပဳလုုပ္ထားပါတယ္။
ကန္႔ကြက္တဲ့ၾကားက သံလြင္အေရွ႕ျခမ္းမွာ ၁၉၉၅ ကခုုတ္လွဲထားတဲ့သစ္ေတြျပန္ယူမယ္ ဆိုုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ကုုမၼဏီေတြေရာ တသီးပုုဂၢလေတြပါ ၀င္ေရာက္ လုုပ္ကိုုင္လာတဲ့အတြက္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြယခုုလိုုျပန္လွည္ျဖစ္ေပၚေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
“ျပန္မယ္ဆိုရင္ အသက္ေမြးဖုိ႔ သစ္မရွိေတာ႔ဘူး။ ကုန္ပါျပီ။ အဲဒီမွာ ဆိုတရွားေတာင္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ နည္းနည္းရွိေတာ႔တယ္။ အဲဒီမွာပဲ က်န္ေတာ႔တာ တျခားေနရာလည္း မရွိနိုင္ေတာ႔ပါဘူး”လိုု႔ သံလြင္အေရွ႕ဖက္ကမ္း သစ္ဝါးကန္႔ကြက္ေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌ ခူးဟဲရယ္ကေျပာပါတယ္။
ကန္႔ကြက္မႈေတြလ်စ္လွ်ဴရႈျခင္းခံရမႈအဓိကအခ်က္က နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းထားတဲ့ ကရင္နီလူမ်ိဳးေပါင္းစံုုျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး-KNPLF နဲ႔ KNPPစတဲ့လက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကိုယ္တိုုင္၀င္ေရာက္ လုုပ္ကိုုင္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။
အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ရန္ပံုုေငြရရွိဖိုု႔ရည္ရြယ္ၿပီး KNPPကိုုယ္၌ တရား၀င္ကုမၼဏီ ထူေတာင္ၿပီး သစ္ေတြ ခုုတ္ေရာင္းတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းရွိလူထုုဖိုု႔ စံနမူနာေကာင္းေတြမျဖစ္ပဲ အက်င့္ပ်က္မႈေတြအတြက္ တြန္းအားေပးသလိုုျဖစ္ေနတယ္လိုု႔ သစ္ထုုတ္လုုပ္မႈကိုု သေဘာမတူတဲ့ KNPPေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ရဲ႕ေျပာျပခ်က္အရ သိရပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတခါတေလမွ ဝင္လာေတာ႔ ဘာေတြလုပ္ကူနိုင္မလဲ ဘယ္သူ႔မွ ဘယ္ရြာမွ ေျပာတာမၾကားဘူး။ သစ္ေပးခုတ္၊ ခဲေပးတူး၊ ပိုက္ဆံေခ်း အဲဒါေတြပဲေျပာတယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားတိ႔ုကို ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္းပဲ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လူရဲ႕ အျမင္က အဲေလာက္ပဲရွိေသးတာ။ သူမ်ားေတြ ကားဝယ္ကုန္ျပီ ပိုက္ဆံေခ်းေပး ကားတစ္စီးေလာက္ဝယ္ရမယ္။ ငါ႔မွာ ပိုုက္ဆံလုိေသးတယ္တဲ႔။ သူတုိ႔ကို ပိုက္ဆံဘယ္နားသြားယူေပးရမလဲ”လိုု႔ KNPP ေျပာခြင့္ရ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ျမတ္ကေျပာပါတယ္။
ေမလ ၁၆ရက္ေန႔က ကုုလသမၼဂဒုုကၡသည္မ်ားဆိုုင္ရာမဟာမင္းႀကီးရံုုး UNHCRနဲ႔ ကရင္နီဒုုကၡသည္ပင္မေကာ္မတီနဲ ႔ေတြ႔ဆံုုခဲ့ခ်ိန္မွာျပန္လွည္ အေျခခ်ေနထိုုင္ေရးအစီအစဥ္နဲ႔ပါတ္သက္ၿပီး ႏိုုင္ငံတကာသတ္မွတ္စံႏႈန္းအေၾကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒုုကၡသည္ေတြျပန္လွည္အေျခခ်မည့္ေနရာေတြမွာ အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္းအတြက္ မွီခိုုအားထားလိုု႔ရတဲ့ ေနရာေဒသရဲ႕အရင္းအျမစ္ကိစၥေတြေတာ့ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုုတာေတြ မၾကားသိရေသးပါဘူး။
“ဒီအဓိကေျပာတဲ႔ အခ်က္သံုးခ်က္ေပါ႔ေနာ္။ ဥပမာ။ Volunteer Repatriation (ဆႏၵအရျပန္လွည္ အေျခခ်ေနထိုုင္ျခင္း) ေနာက္ျပီးေတာ႔ Safety (လံုုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ) ရွိရမယ္။ ျပီးေတာ႔ dignity (လူ႔သိကၡာႏွင့္အညီ) ရွိရမယ္။ ဒီသံုးခ်က္ေပၚမွာေပါ႔ေနာ္။ ဒီသံုးခ်က္ကိုလည္း အတြင္းက်က် အားလံုးလူထုေတြက နားလည္မွပဲ ျပန္လုိ႔ရွိရင္ သူတုိ႔အတြက္ ပိုျပီးေတာ႔မွ လံုးျခံဳမယ္ စိတ္ခ်ရမယ္ေပါ႔ေနာ္”လိုု႔ ကရင္နီဒုကၡသည္ ပင္မေကာ္မတီ ေျပာခြင့္ရေနာ္ထူးလြဲကေျပာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ သံလြင္အေရွ႕ျခမ္းက ဒုုကၡသည္ေတြ သူတိုု႔ဌာေနေဟာင္းမွာ ေရရွည္ဘ၀ ရပ္တည္ႏိုုင္ဖိုု႔ ေတာေတာင္၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းနဲ႔ေတာေကာင္ေတြ အခုုခ်ိန္မွာ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံေနရတဲ့အေျခအေနကိုု ဒုုကၡသည္ေတြနဲ႔ သက္ဆိုုင္ဆက္စပ္ေနတဲ့ သူေတြဘာမွမလုုပ္မကိုုင္ႏိုုင္တဲ့အတြက္ စိတ္ဓါတ္က်သြားတဲ့သူေတြမွာ တတိယႏိုုင္ငံကိုု မသြားခ်င္ပဲ သြားလိုုက္ရတဲ့ သူေတြလဲရွိေနတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။
မိမိဌာေနေဟာင္းကိုုျပန္ခ်င္လိုုတဲ့သူေတြဟာ သံလြင္ေရွ႕ျခမ္း သစ္ဝါး ကန္႔ကြက္ေရးေကာ္မတီမွာ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္ခဲ့ၾကေပမဲ့ တတိယႏိုုင္ငံကိုုတေရႊ႕ေရႊ႕ထြက္ခြာသြားလိုုက္ၾကတဲ့အတြက္ အခုုဆိုုအဖြဲ႔အင္အားနည္းလာပါၿပီ။ ေကာ္မတီ၀င္ထဲ အမာခံအျဖစ္ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ခူးအီရယ္ကေတာ့ ေနာက္ဆံုုးအေျခအေနနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီး ယခုုလိုုေျပာသြားပါတယ္။
“…ျပန္ေနရမယ္ ေရွ႕ဆက္သြားစရာလည္းမရွိေတာ႔ဘူး ဆိုရင္…ျပန္ေနရမွာပဲ။ ျပန္ေနမယ္္ဆိုရင္က်န္ေနေသးတဲ႔ သစ္ဝါးေတြကို ျပန္ျပီး လုယူၾကရမွာပဲ”